Vlaanderen en La Brenne 8 t/m 13 juni 2011

Na het deel van de Eurotour dat Jeroen, Wouter en ik in Italië hebben gedaan begonnen we al snel na te denken over een volgend reisje in het eerder genoemde gezelschap. Onze keuze was gevallen op een bestemming relatief dicht bij huis waar we evengoed een leuke soortenlijst bij elkaar konden sprokkelen: La Brenne, een zeer populaire bestemming onder vogelaars die voor herpetologen echter ook interessant is. Peter en Anniek sloten zich bij ons aan gedurende de Frankrijk episode van het tripje.

8 juni 2011
Het duurde even voor het zover was maar woensdag 9 juni was het zover, na het lesgeven reisde ik meteen door naar Breda waar Jeroen mij vriendelijkerwijs ophaalde en bezochten we een tweetal plaatsen voor brulkikker (Lithobates catesbeianus) in België en deden we ons tegoed aan de lokale gastronomiteiten die ons de hele avond zwaar op de maag hebben gelegen. Overdag vonden we bruine kikker (Rana temporaria), gewone pad (Bufo bufo), groene kikker (Pelophylax spec.) en een aantal brulkikkers waarvan maar één roepend. De avond waren de exotische kikkers veel beter benaderbaar en was het niet een keer ik die te water ging maar Jeroen en hij wist een brulkikker te vangen.

Na wat foto's gemaakt te hebben was het nog geen tijd om te slapen en reden we door naar een plek voor boomkikkers, op deze locatie zijn de laatste jaren veel beheerswerkzaamheden uitgevoerd die grandioos hebben uitgepakt voor de boomkikkers (Hyla arborea) hier, de randzonaties rond de wateren zaten vol met piepkleine groene aapjes en het was voor een boomkikkerenthousiasteling als mijzelf een waar genot. Ook hoorden we hier bastaardkikker (Pelophylax kl. esculentus) en poelkikker (Pelophylax lessonae) en liep er een enkele gewone pad rond.

Toch werd het uiteindelijk tijd om te gaan en reden we door naar een plek waar we de volgende dag zouden speuren. Daar aangekomen wachtte ons een voortreffelijke nachtrust in de auto in het bos.

9 juni 2011
In Vlaanderen is de adder (Vipera berus) een ernstig bedreigd dier dat maar op een tweetal locaties te vinden is waarvan er maar één enige omvang heeft. De locatie die wij bezochten is zeer klein en kwetsbaar en gelegen in een bos temidden van agrarisch land. Terwijl ik flegmatischerwijs bleef liggen op de achterbank van de auto nam Jeroen alvast een kijkje in het gebied en vond een volwassen vrouwtjes adder. Ook zagen we nog enkele levendbarende hagedissen (Zootoca vivipara).

Adder (Vipera berus)
Adder (Vipera berus)

Daarna reden we door naar de Kalmthoutse heide waar onlangs een brand van massieve omvang is geweest, immense schade is aangericht in het habitat van de hier aanwezige gladde slang die we dan ook niet gezien hebben, wel enkele poelkikkers en levendbarende hagedissen scharrelden rond langs stroken niet verbrande vegetatie langs het pad.
In de middag pikten we Wouter op bij station Eindhoven en kon de epische reis zuidwaarts beginnen, hete hele eind rijden deden we niet in één keer en we maakten een stop in Noord-Frankrijk bij één van de vele terrils. Blij om even mijn benen te strekken en ook een plas te doen op een bijennest, dat werd mij niet in dank afgenomen en leverde mij een steek op in mijn wenkbrauw. Au! Hier vonden we groengestipte kikker (Pelodytes punctatus) bij één van de meest noordelijke plekken van diens dstributie, rugstreeppad (Bufo calamita), muurhagedis (Podarcis muralis) en enkele Franse jongetjes die met hengeltjes aan het vissen waren. Met succes overigens en het leverde onze eerste waarnemingen van vinpootsalamander (Lissotriton helveticus) op.

Daarna vervolgden we de rit en zetten we 's avonds de tent op naast een poel in het Franse landschap en gingen we een nacht vol blaffende reeën en honden, schreeuwende uilen en een snurkende Wouter tegemoet.

10 juni 2011
De volgende morgen hadden we afgesproken met Guillaume Koch, een Fransman die zich bezigd met de exterminatie van een vanuit Afrika ingevoerde exoot, de klauwkikker (Xenopus laevis). De dieren zijn inmiddels wijdverspreid in de regio en vormen een mogelijk gevaar voor de inheemse fauna. Hij had fuiken uitgezet die ons een enkel beest opleverden, Wouter kon met het schepnet echter nog enkele beesten en een berg larven vangen.

Onderweg naar La Brenne bezochten we nog een plek voor marmersalamander maar dat leverde ons alleen een volwassen kamsalamander (Triturus cristatus) op, larven daarvan, larven van vinpootsalamander en groene kikkers. Later in de middag kwamen we aan in La Brenne waar we na een snack en een drankje onmiddelijk op zoek gingen naar allerhande interessante fauna zoals muurhagedis, westelijke smaragdhagedis (Lacerta bilineata), adderringslang (Natrix maura) en aspisadder (Vipera aspis).

's Avonds besloten Wouter, Jeroen en ik nog wat rond te speuren op het terrein van de camping en leverde ons een scala aan amfibiewaarnemingen op zoals groene kikker, gewone pad, rugstreeppad, groengestipte kikker, springkikker (Rana dalmatina) en een dode vuursalamander (Salamandra salamandra). Na afloop besloot ik mij in het aardedonkere douchegebouw nog even te wassen en werd ik verrast door enkele grootoorvleermuizen die rond vlogen.

11 juni 2011
Na ontwaken eerst even een rondje gelopen op het camping terrein en groene kikkers en westelijke smaragdhagedissen gezien. Daarna reden we door naar een soort die in het La Brenne gebied erg zeldzaam is, de esculaapslang. Via een verspreidingskaart in een atlas die we in een bezoekerscentrum hadden gekocht maakten we een schatting waar de slang zich zou kunnen ophouden. Onze eerste zoekplek leverde alleen wat hagedissen, springkikkers en een ringslang op (Natrix natrix).

Vanaf deze niet zo heel succesvolle zoekstop zagen we echter wel een oude groeve wat misschien een goed habitat zou kunnen bieden, we staken de rivier over en kwamen een oud spoorlijntje tegen. Altijd de moeite waard om daar rond te struinen en al vrij snel zagen we duizenden muurhagedissen, smaragdhagedissen, een prachtig oranje adderringslang, aspisadders, een hazelworm (Anguis fragilis) en deed Wouter de vondst van de week en ving een 1.30 meter lange esculaapslang (Zamenis longissimus).

De volgende zoekstops waren weer plekken voor marmersalamander die we weer niet vonden maar wel ringslang, groene kikker, smaragdhagedis, muurhagedis, geelbuikvuurpad (Bombina variegata) en bruine kikker. Ook klein vliegend hert (Dorcus paralellopipedus), vliegend hert (Lucanus cervus) en zingende wielewalen (Oriolus oriolus).

Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)

Een heerlijke pizza gegeten in ons vaste restaurant en daarna in de duisternis nog een wandeling gemaakt in de directe omgeving van de camping.

12 juni 2011
's Ochtends op de camping eerst een gladde slang (Coronella austriaca) en wat groengestipte kikkers gefotografeerd voor we onze queeste in het vinden van een volwassen marmersalamander vervolgden.

Ten zuiden van La Brenne bezochten we weer vele bospoelen in de hoop een volwassen marmersalamander (Triturus marmoratus) te vinden, larven van de soort konden we wel vinden maar de volwassen beesten hadden het water zeer waarschijnlijk al verlaten. Het is immers erg warm/droog weer geweest en het is al laat in het seizoen. Ook larven en juvenielen van vinpootsalamander, poelkikker, bastaardkikker, bruine kikker, springkikker en boomkikker. Een van de poelen bevatte grote hoeveelheden bloedzuigers en na even stilstaan in de poel voelde ik wat kriebelen aan mijn benen, tientallen van de bloedzuigende beesten had zich vastgezogen en na verwijdering bleven mijn benen nog een half uur na bloeden. Geen fijn gezicht! Na het verorberen van een heerlijke pizza konden we 's avonds op de camping een ijsvogel (Alcedo atthis) zien jagen en een familie ransuilen (Asio otus) observeren waarvan met name de jonge dieren goed te benaderen waren.

13 juni 2011
Naar huis! We begonnen vroeg met rijden richting het noorden, na een verrassend voorspoedige reis langs zelfs het immer drukke Parijs kwamen we aan in Gent waar we besloten even de benen te strekken in één van de vuursalamander populaties in Vlaanderen. 6 volwassen vuursalamanders konden we vrij gemakkelijk vinden plus een alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) vrouwtje en een hazelworm.

En toen zat het er weer op, na een biertje bij Jeroen thuis namen Wouter en ik de trein en na een veels te lange treinzit/rit kwam ik 's avonds laat thuis aan na een geweldig weekend wat voor herhaling vatbaar is!

Soorten
Vinpootsalamander (Lissotriton helveticus)
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) back home in my garden
Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris)
Kamsalamander (Triturus cristatus)
Marmersalamander (Triturus marmoratus) just larvae
Vuursalamander (Salamandra salamandra)
Gewone pad (Bufo bufo)
Rugstreeppad (Bufo calamita)
Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
Boomkikker (Hyla arborea)
Groengestipte kikker (Pelodytes punctatus)
Poelkikker (Pelophylax lessonae)
Bastaardkikker (Pelophylax klepton esculentus)
Meerkikker (Pelophylax ridibundus)
Springkikker (Rana dalmatina)
Bruine kikker (Rana temporaria)
Brulkikker (Lithobates catesbeianus)
Klauwkikker (Xenopus laevis)
Europese moerasschilpad (Emys orbicularis) eggs
Muurhagedis (Podarcis muralis)
Westelijke smaragdhagedis (Lacerta bilineata)
Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Hazelworm (Anguis fragilis)
Gladde slang (Coronella austriaca)
Ringslang (Natrix natrix)
Adderringslang (Natrix maura)
Esculaapslang (Zamenis longissimus)
Aspisadder (Vipera aspis)
Adder (Vipera berus)