2011

Samen met Jeroen en Wouter afgesproken op Utrecht CS in de middag, uit mijn werk moest ik dus meteen door. Na een voorspoedige reis kwam ik aan op het station van Utrecht en moest ik nog even wachten op de anderen. Gelukkig duurde het allemaal niet lang en konden we snel aan onze reis richting het noorden van Nederland beginnen. We reden eerst naar de Bed and Breakfast om onze bagage te dumpen om vervolgens eerst even naar Emmen te rijden om een heerlijke pizza te veroveren. In de buurt van Emmen gingen we op zoek naar knoflookpadden, een kryptisch beest waarvan eigenlijk zeer zelden waarnemingen worden gedaan buiten de voortplantingstijd. De avond was echter warm en het regende lichtjes dus het was het proberen waard. Na bruine kikker (Rana temporaria), poelkikker (Pelophylax lessonae), kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) en meer dan 40 kamsalamanders (Triturus cristatus) vond Wouter de eerste knoflookpad (Pelobates fuscus), een juveniel. Na wat verder zoeken vond Wouter nog een tweede juveniel en kon ik een volwassen vrouwtje vinden. Wat een geweldige avond!

Toen terug gereden naar de Bed and Breakfast waar we ons nog even hebben vermaakt in de bijbehorende ecologische tuin, poelkikkers en alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) hebben gevonden, wat bier hebben gedronken en ervoor gezorgd hebben dat we dit weekend alweer gesloopt door gaan brengen. 4 uur in bed.

De volgende dag half 8 de wekker en 8 uur ontbijt, slangen stonden er voor vandaag op het programma. Het was bewolkt, nog erg vochtig maar de zon kwam zo zachtjes aan wel door. Ronald de Vries en bioloog Popko van der Molen voegden zich bij ons. Toch duurde het even voor we de eerste slangen konden zien in de ecologische tuin. De eerste slangen waren ringslangen (Natrix natrix), een volwassen koppel en een juveniel. Het duurde echter niet lang voor ook de eerste Russische rattenslang (Elaphe schrenckii) werd gevonden. Van die soort 3 adulte dieren en een juveniel.

Daarna namen we afscheid van Popko en van Maria van de Bed and Breakfast en van Ronald die terugreed naar de Veluwe. Wij bezochten eerst nog een andere ecologische tuin van weer een andere bioloog in het Drenthse landschap. Hier is een indrukwekkende hoeveelheid soorten aan te treffen waarvan wij konden waarnemen: Geelbuikvuurpad (Bombina variegata), rugstreeppad (Bufo calamita), groene kikker (Pelophylax spec.), boomkikker (Hyla arborea), zandhagedis (Lacerta agilis) en muurhagedis (Podarcis muralis).

Het kostte ons wat moeite om een hotel te vinden, (wild)kamperen was geen optie wegens het voorspelde noodweer (waarvan we gelukkig niks hebben gemerkt). Na vele telefoontjes een enigszins betaalbaar hotel gevonden in het centrum van Arnhem. Daar ons opgefrist, wederom een heerlijke pizza gegeten en ons ondergedompelde in het wervelende uitgaans leven van de binnenstad om vervolgens tussen 4 en 5 weer terug in ons bedje te liggen. De volgende ochtend stonden we dan ook iets later op en na een kort ontbijt/lunch nog een locatie bezocht voor Italiaanse kamsalamander die zich niet liet vinden, helaas!

Soorten
Gewone pad (Bufo bufo)
Rugstreeppad (Bufo calamita)
Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
Knoflookpad (Pelobates fuscus)
Poelkikker (Pelophylax lessonae)
Bastaardkikker (Pelophylax kl. esculentus)
Boomkikker (Hyla arborea)
Bruine kikker (Rana temporaria)
Heikikker (Rana arvalis)
Kamsalamander (Triturus cristatus)
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris)
Adder (Vipera berus)
Russische rattenslang (Elaphe schrenckii)
Ringslang (Natrix natrix)
Zandhagedis (Lacerta agilis)
Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Muurhagedis (Podarcis muralis)

Het paasweekend heb ik traditiegetrouw samen met Shana doorgebracht in Zuid-Limburg. Donderdag 21 april zijn we 's middags afgereisd naar het zuiden om daar 's avonds na een lange treinreis aan te komen.

De eerste zoekstop was een prachtig hellingbos, daar aangekomen konden we al meteen alpenwatersalamanders (Mesotriton alpestris) en larven van vuursalamander (Salamandra salamandra) vinden in ondiepe plasjes/stroompjes langs het pad. Het landhabitat was daarentegen kurkdroog, er is al lange tijd geen druppel regen meer gevallen en hoewel we vandaag af en toe een druppel regen hadden was dat bij lange na niet genoeg om de bodem weer vochtig te maken. Toch konden we een halfwas vuursalamander vinden samen met een heleboel wijngaardslakken, meikevers, reeën en typische hellingbos flora.

Daarna zijn we naar Maastricht gegaan, een drukte van jewelste in de prachtige binnenstad dus die hebben we gemeden en zochten onze toevlucht bij de oude vestingswerken, een oase van rust. Helaas was het weer suboptimaal met veel wind en bewolking dus veel activiteit van herpetofauna was er niet. Toch enkele muurhagedissen (Podarcis muralis), hazelwormen (Anguis fragilis), gewone pad (Bufo bufo), bruine kikker (Rana temporaria) en kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris).
Vlak voor sluitingstijd weer de stad ingegaan, wat gewinkeld en toen naar onze favoriete pizzeria voor een voedzaam maal. In Valkenburg hebben we nog een terrasje gedaan voor we nog een tussenstop maakten bij een oude zandgroeve. Hier weer leuke waarnemingen waaronder bruine kikkers, bastaardkikkers (Pelophylax klepton esculenta), geelbuikvuurpadden (Bombina variegata) en een tweetal vroedmeesterpadden (Alytes obstetricans) aan de wandel terwijl er meerdere aan het roepen waren.

Moe maar voldaan kropen we onder de wol na een prachtige dag. De volgende dag eerst even boodschappen doen voor de hele dag, een volle dag in de natuur stond weer op het programma. We hadden 's morgens vroeg afgesproken met bio-buddy's Xander en Esther die ook in het heuvelland waren. We moesten even wachten voordat ze er waren maar dat was geen straf, eerst even heerlijk ontbijten in de zon en midden in een schitterend dal in het heuvelland. Nadat hun ook gearriveerd waren kon onze tocht beginnen en kwamen we al snel een poel tegen met veel leuke soorten erin en erom heen. Om de geelbuikvuurpadden kon je niet heen, grote aantallen leven hier. Ook vonden we enkele kleine watersalamanders, alpenwatersalamanders, bruine kikkers en levendbarende hagedissen (Zootoca vivipara).
Daarna een korte stop in Valkenburg om wat bij te tanken en een lokaal biertje te nuttigen, we hadden toch nog een uur voordat de bus vertrok. Aangekomen bij plek twee weer eerst een terrasje en toen naar een gebiedje waar veel mergelgrotten en fruitboomgaarden te vinden zijn. Genietend van de rust hier ook wat rond gestruind. Onder andere muurhagedis, hazelworm, kleine watersalamander, alpenwatersalamander, bruine kikker, gewone pad en vroedmeesterpad lieten zich vinden.
Na een dag heerlijk struinen namen we afscheid van Xander en Esther met vooral een blije Xander die twee nieuwe soorten heeft gezien vandaag. Wij hebben nog wat gegeten in Valkenburg en zijn toen ook weer huiswaarts gegaan.

De volgende dag zijn we eens niet met het openbaar vervoer gegaan maar heel sportief met de fiets. Eerst stop was weer Valkenburg om voedsel in te slaan en toen door naar een prachtige kalkhelling. Hier zagen we naast een eekhoorn en wat interessante planten ook veel larven van bruine kikker en veel levendbarende hagedissen die genoten van deze zonovergoten dag.
Aan het einde van de middag zijn we naar een plek gefietst waar een uitgezette populatie vuursalamanders leefd. Hoewel het habitat er prachtig en veelbelovend uitzag hebben we hier helaas niks kunnen vinden. Tegen zonsondergang waren we weer terug in Valkenburg, even uitpuffen aan de visvijver waar we veel groene kikkers en gewone padden hebben gezien en toen weer een pizzeria opgezocht. Een heerlijke dag in de vrije natuur, we konden dus tevreden weer in slaap vallen.

Wederom weer een geslaagd paasweekend in het zuiden des lands!

Soorten
Gewone pad (Bufo bufo)
Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
Vroedmeesterpad (Alytes obstetricans)
Groene kikker (Pelophylax spec.)
Bruine kikker (Rana temporaria)
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris)
Vuursalamander (Salamandra salamandra)
Muurhagedis (Podarcis muralis)
Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
Hazelworm (Anguis fragilis)

In 2006 hoorde ik voor het eerst van een geintroduceerde populatie Russische rattenslangen (Elaphe schrenckii) die in het Noorden van Drenthe leven en daar schijnbaar goed gedijen. Een bezoek aan deze plek bleef echter uit. Dit jaar besloot ik toch een gokje te wagen om deze slang te zien met de wetenschap dat ze volgens experts erg moeilijk te vinden zouden zijn. Zo gezegd, zo gedaan en zaterdag ochtend reden Bob, Xander, Esther en ik richting het noorden van Nederland naar een locatie die ik had voor deze grote slangen.
We vonden de plek vlot en begonnen onze tocht in dit stukje aangelegde natuur. Al na 5 min. vond ik de eerste nadat we amper 10 meter gelopen hadden. Hier ontmoeten we ook bioloog Popko van der Molen die zo vriendelijk was om ons een rondleiding te geven door zijn tuin en na een geweldige middag hadden we in totaal 9 slangen waargenomen waaronder een vrouwtje van 1,80 meter en een juveniel van amper 25 cm. Ook vond Xander nog een tweetal ringslangen (Natrix natrix) die zich niet lieten fotograferen.

Daarna namen we afscheid van Popko en reden richting het zuiden, er stond een moeilijke keuze op ons te wachten maar we besloten toch niet naar de McDonald's te gaan en kozen voor de Burger King voor een voedzaam maal. Na weer even energie te hebben opgedaan reden we verder naar een locatie voor knoflookpad.
Het was echter nog licht dus we moesten even wachten voor er wat activiteit te bespeuren viel. Nadat de zon was weggezakt achter de horizon kregen we gezelschap van Fabrice Ottburg die ook op zoek ging naar dit kryptische beestje. Met 5 man sterk hebben we 3 uur lang gezocht en enkel wat eisnoeren kunnen vinden, kleine watersalamanders (Lissotriton vulgaris), een tweetal mannelijke kamsalamanders (Triturus cristatus), roepende poelkikkers (Pelophylax lessonae) en wat bruine kikkers (Rana temporaria). Na het bijna te hebben opgegeven besloten Bob en ik nog even snel een kijkje te nemen aan de oever van de poel terwijl de rest bij de auto even stond na te kletsen, opeens zag ik een klein en gedrongen padje zitten. Een padje wat ons allen erg blij maakte, een klein maar volwassen mannetje knoflookpad (Pelobates fuscus).

Inmiddels was het al laat geworden en eenmaal terug in Amsterdam sloeg het klokje 2 uur, terug naar huis was voor mij dus geen optie meer gezien mijn laatste trein een kwartier geleden vertrok. Ik bleef dus gezellig logeren bij Xander en Esther en zo kwam er een einde aan deze fantastische dag.

Soorten
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
Kamsalamander (Triturus cristatus)
Poelkikker (Pelophylax lessonae)
Bruine kikker (Rana temporaria)
Knoflookpad (Pelobates fuscus)
Ringslang (Natrix natrix)
Russische rattenslang (Elaphe schrenckii)

Samen met Xander de duinen bij Heemstede in, de Amsterdamse waterleiding duinen zijn een prachtige plek om verschillende dieren te zien. Het meest interessant voor mij blijven de boomkikkers (Hyla arborea) die we nu ook weer konden waarnemen, voor mij de eerste van 2011, voor Xander de eerste ooit.

We werden zelfs getrakteerd op een orkest van enkele roepende mannetjes, midden op de dag. Naast het mooie waar maakte dat toch wel onze dag, we deden nog een biertje in de binnenduinrand en zijn toen weer tevreden huiswaarts gekeerd.

Samen met Xander en Bob afgereisd naar de zuidelijke Veluwe om wat natuur te vorsen op deze prachtige lente dag. Het begon al goed met vele zandhagedissen (Lacerta agilis) en een mooi vrouwtje hazelworm (Anguis fragilis). Na wat verder speuren zagen we een gladde slang (Coronella austriaca) verdwijnen tussen het gras, een prachtige mannetjes adder (Vipera berus), een viertal ringslangen (Natrix natrix), drie wijfjes alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) en nog enkele bruine kikkers (Rana temporaria) en groene kikkers (Pelophylax kl. esculenta) .

Na onze succesvol tocht naar de Veluwe besloten we nog even langs te gaan bij de Botanische tuin in Utrecht. Uiteraard de prachtige rotstuin bezocht en ook de vele interessante slootjes voor ringslang die we overigens helaas niet gevonden hebben. Uiteraard wel de muurhagedissen (Podarcis muralis), kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris), alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) en vele meerkikkers (Pelophylax ridibundus).

Soorten
Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris)
Meerkikkers (Pelophylax ridibundus)

Bastaardkikker (Pelophylax kl. esculenta)
Bruine kikker (Rana temporaria)

Hazelworm (Anguis fragilis)

Muurhagedis (Podarcis muralis)

Zandhagedis (Lacerta agilis)
Gladde slang (Coronella austriaca)
Ringslang (Natrix natrix)
Adder (Vipera berus)

Een drukte van jewelste in mijn kleine tuinvijvertje, 14 bruine kikkers (Rana temporaria) resideren momenteel in het poeltje van 1 x 0,5 m. Zodra ik de tuin binnenstap kolkt het water van de vluchtende kikkers die echter snel weer terug naar boven komen om de lucht te vervullen met hun "rommelende maag" geluiden.

Ik wist dat Harald druk aan het bouwen is op de Artisklas, ik was dus erg benieuwd hoe het met alle plannen is gegaan. Zo gezegd, zo gedaan en ik bevond me op deze bewolkte maandagmorgen weer in het Schoterpark in Haarlem in het gezelschap van Harald en Sylvia. De nieuwe verblijven zien er allemaal prachtig uit en ik ben er zeker van dat de nieuwe bewonders dat ook zullen vinden. Zo zullen er vanaf deze zomer een reeks aan inheemse reptielen en amfibieën te zien zijn op de Artisklas waaronder geelbuikvuurpad, muurhagedis en ringslang. Uiteraard zijn we ook nog even onder een steen wezen kijken voor de aanwezigheid van vroedmeesterpad (Alytes obstetricans) en werden we weer niet teleurgesteld.

Het was weer erg gezellig maar rond het middaguur werd het tijd om te gaan, op naar Amsterdam-Noord waar ik met een aantal medestudenten had afgesproken. Na een korte zoektocht werd onze moeite al beloond met een drietal ringslangen (Natrix natrix) mannetjes. Ondertussen was het zonnetje lekker aan het schijnen en konden we ook genieten van de grutto's en kievitten in het weiland achter ons. Lente!

Blauwe heikikkers waren weer gezien! Dit moment luid voor mij toch echt het begin van de lente en daarmee het begin van het veldseizoen in. Het is prachtig om dit fenomeen mee te maken, tientallen kikkerkopjes tussen het riet waarvan vele blauw, het geluid gelijkend op dat van een cavia, een schitterend natuurfenomeen dat ik ook dit jaar zeker niet wilde missen, zeker gezien het feit dat dit meestal maar zo'n drie dagen duurt voordat de dieren hun normale bruine kleur weer terug krijgen.
Samen met het 'dream-team' van vorig jaar gingen we weer op pad en zo bevonden Sander, Gertjan en ik ons op deze heerlijke lenteavond in een prachtig ven op de Veluwe. Al snel konden we tientallen, zo niet honderden gewone padden (Bufo bufo) ontdekken in het ondiepe water. Ook kleine watersalamanders (Lissotriton vulgaris) en bruine kikkers (Rana temporaria) lieten zich in zeer respectabele aantallen vinden.

Na wat gestruin konden we in de verte het geluid ontdekken waarvoor we kwamen, dat van de heikikkers (Rana arvalis). Al snel vonden we ook de blauwe mannetjes waarvoor we kwamen, variërend van vaalblauw tot diepblauw, een prachtig gezicht. Een amplexus van twee heikikkers konden we pas na een uitgebreide fotosessie identificeren als een mannetje heikikker met een vrouwtje bruine kikker. Zodra we die conclusie deden liet het mannetje los en zwom weg, een uitstekend gehoor hebben die beestjes!
Weer een geweldig tripje, heerlijk om gewoon te luisteren naar al die geluiden van roepende bruine kikkers en heikikkers om je heen.

Een avond met milde temperaturen, weinig wind en een hoge luchtvochtigheid. Dat kriebelt bij de doorgewinterde herpetoloog en ik besloot een klein rondje te doen bij een aantal poelen bij mij in de buurt. Het kon niet anders dan dat het amfibieën leven ontwaakte op deze avond en leuke aantallen gewone padden (Bufo bufo) lieten zich zien. Ook een aantal meerkikkers (Pelophylax ridibundus) en bruine kikkers (Rana temporaria) waren aanwezig in de poelen.

Nog eens een kijkje genomen op de Veluwe, naast een enkel levendbarend hagedisje (Zootoca vivipara) lieten maar liefst 11 adder (Vipera berus) mannetjes zich observeren. Interessant om te zien was dat de dieren zich nu nog in groepen bevinden, zo net uit de winterslaap wagen ze zich nog niet ver van hun overwinterplaatsen.