Samos 16 t/m 23 oktober 2009

De Hylawerkgroep had een reis in de planning staan naar Samos, het prachtige eiland waar ik vorig jaar geweest was maar veel soorten heb gemist. Het eiland wilde ik meteen nog eens bezoeken en dit was de ideale gelegenheid, dus van 16 t/m 23 oktober was ik met 13 andere biologen van 7 verschillende nationaliteiten de Samiotische natuur aan het verkennen. We verbleven in een aantal appartementen in Votsalakia, een dorp aan de voet van het hoge Kerkis gebergte aan de zuidwest kust van het eiland.

Het Samos team: staand v.l.n.r. Jos, Leonard, Gerd, Jan, Lea, Tekla, Anniek, Peter, Liam, Gijs, Daniel en Illias. Zittend vlnr. Jeroen en ik. © Daniel Bohle
Het Samos team: staand v.l.n.r. Jos, Leonard, Gerd, Jan, Lea, Tekla, Anniek, Peter, Liam, Gijs, Daniel en Illias. Zittend vlnr. Jeroen en ik. © Daniel Bohle

Vrijdag 16 oktober 2009
Al snel na aankomst kon er gezocht worden, we bezochten eerst een mooie rivierbedding in het zuiden van het eiland die helemaal droog staat in dit jaargetijde, slechts een aantal brakkige poelen vlak bij de zee blijven over. Al snel konden we Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae) en beekschildpadden (Mauremys rivulata) waarnemen in de poelen. Op een veldje naast de rivier konden we een juveniel Moors landschildpadje (Testudo graeca) vinden. Door de droge rivierbedding waren veel van deze racemonstertjes actief, slangenoog hagedissen (Ophisops elegans). Ook slangenoog skinkjes (Ablepharus kitaibelli) waren actief in de wat dichter begroeide gedeeltes van de rivierbedding. Ook konden we hier nog reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata), hardoens (Laudakia stellio) en een kleine slanke toornslang (Platyceps najadum) vinden.

Na een poos rond struinen door de interessante omgeving werd het tijd voor een lunch in het nabijgelegen dorpje. Ik had echter geen honger en besloot toch nog even terug te gaan de rivierbedding in. Na een stukje weer gewandeld te hebben over het pad hoorde ik wat gekraak. Ik dacht aan een landschildpad maar het bleek een vogel te zijn, toch viel plotseling mijn oog op iets interessants. Een gewone kameleon (Chamaeleo chamaeleon)! Een prachtig vrouwtje vol met eieren keek mij vanuit de vegetatie wat argwanend aan.

Hierna bezochten we nog een dal onderweg naar het hotel, hier konden we een Anatolische muurhagedis (Anatololacerta anatolica aegeae) observeren en enkele hardoens (Laudakia stellio) en onderweg vonden we nog een luipaardslang (Zamenis situla) DOR.

Zaterdag 17 oktober 2009
De volgende dag bezochten we een locatie hoger in de bergen. Naast slangenooghagedissen (Ohisops elegans) en hardoens (Laudakia stellio) vonden we niet veel totdat Leonard een gave ontdekking deed onder de eerste steen die hij omdraaide. Een zandboa (Eryx jaculus) kon op het lijstje van waarnemingen genoteerd worden.

Toen begon het weer te betrekken en begon het te regenen, en niet zo'n beetje ook. We besloten te lunchen in een restaurantje in Votsalakia en de regen af te wachten. Na ongeveer 2 uur werd het iets minder en besloten we een plek in de buurt te bezoeken, een waterbassin. Veel meer dan Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae) vonden we alleen niet. Toch moest er meer te vinden zijn hier en kwamen me 's avonds terug. Al snel deed Jeroen een ontdekking waar we alleen erg blij mee waren, een mooie ringslang (Natrix natrix).

Voldaan gingen we terug naar de appartementen en vielen in slaap terwijl de regen tegen de ramen tikte, want ook 's avonds regende het flink door. 

Zondag 18 oktober 2009
De volgende morgen ging 7 uur weer de wekker en reden we 8 uur weg. Op naar Psili Ammos, een mooi wetland gebied wat in het najaar echter grotendeels droog staat. Onderweg vonden we een groene pad (Bufo viridis) en een gewone pad (Bufo bufo) dood op de weg. Bij Psili Ammos vonden we weer slangenoog hagedissen (Ophisops elegans), een Europese tjitjak (Hemidactylus turcicus), hardoens (Laudakia stellio), slanke toornslangetjes (Platyceps najadum) en enkele scheltopusiks (Pseudopus apodus). Hier een subadult exemplaar.

Daarna reden we door naar een plek in het oosten van het eiland, een prachtige vallei wat op sommige plekken door de zomer water houd. Een belangrijk feit voor een verder veelal droge omgeving. Al snel konden we ook al enkele leuke dieren vinden hier. Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae), beekschildpadden (Mauremys rivulata), slangenoog hagedissen (Ophisops elegans), slangenoogskinks (Ablepharus kitaibelli), hardoens (Laudakia stellio) en reuzensmaragdhagedissen (Lacerta trilineata). Illias zag een gouden skink (Trachylepis aurata) langs wat afval hobbelen maar kreeg hem niet te pakken, we konden drie boomkikkermannetjes (Hyla arborea) horen roepen en liet een mooie groene pad (Bufo viridis) zich zien.

Stroomopwaarts liep ik met Daniel langs de droge rivierbedding, hij vertelde dat hij zo graag een maskerdwergslang zou zien. Mijn oog viel plotseling op een klein slangetje tussen het gras en ik zei heel droog: there's one. Erg toevallig, we waren allebei erg blij met deze waarneming want het zou verder de enige zijn die we zagen deze week. Hier wat foto's van deze maskerdwergslang (Eirenis modestus).

Ook zag Peter nog een Ottomaanse adder (Montivipera xanthina) wegkruipen maar had niet zijn handschoenen bij zich om hem te pakken, helaas. Hierna deden we nog een locatie aan maar geen speciale waarnemingen kunnen doen.

Maandag 19 oktober 2009
Ik kwam terug van mijn ontbijt op het strand toen ik Peter tegen kwam, hij vertelde me dat er een katslang was gevonden. Ik dacht eerst dat het weer een grapje was maar ging toch maar even kijken. En inderdaad, het bleek dat Leonard een juveniele katslang (Telescopus fallax) in het zwembad had gevonden.

Na dit slangetje bewonderd en gefotograveerd te hebben, hebben we hem in een stenen muurtje in de omgeving vrij gelaten. Daarna sprongen we in de busjes en reden naar het noorden van het eiland waar enkele erg leuke pittoreske dorpjes te vinden zijn, hoog verscholen tussen de bergen. Al snel konden we enkele Anatolische muurhagedissen (Anatololacerta anatolica aegeae) vinden. Vlak voor een regenbui zag ik een gewone pad (Bufo bufo) kruipen door een wijngaard. Andere soorten die we in deze omgeving zagen waren hardoens (Laudakia stellio), Slangenoogskinkjes (Ablepharus kitaibelli) en Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae). Ook zagen Illias en ik nog een gouden skink (Trachylepis aurata) kruipen, Jeroen zag nog een ander individu maar ze bleken erg moeilijk te fotograveren en al helemaal niet te vangen.

Dinsdag 20 oktober 2009
De volgende dag hebben we een prachtige dal bezocht waar veel water te vinden is en beekjes door heen stromen. Al snel zagen we hier Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae) en beekschildpadden (Mauremys rivulata) in het kunstmatig meertje. Ook voor slangen bleek dit een goed gebied en konden we hier een ringslang (Natrix natrix) vinden evenals muntslang (Hemorrhois nummifer) en drie kaspische toornslangen (Dolichophis caspius).

Hierna bezochten we nogmaals de rivierbedding die we ook op de eerste dag hadden bezocht en vonden daar slangenooghagedissen (Ophisops elegans), reuzensmaragdhagedissen (Lacerta trilineata) Europese tjitjaks (Hemidactylus turcicus), slanke toornslang (Platyceps najadum) een huid van een zandboa (Eryx jaculus), beekschildpadden (Mauremys rivulata) en een groene pad (Bufo viridis). 's Avonds zouden we hier terug keren om een nachtelijke zoektocht te houden die erg belonend bleek. Al snel vonden we kleine kameleons (Chamaeleo chamaeleon) slapend op de uiteindes van twijgjes. In totaal 7 diertjes. Zelfs een grote reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata) vonden we slapend in een boompje.

Geweldig om te zien, al die kleine verkleurmannetjes, zich stevig vasthoudend op de twijgjes met de oogjes dichtgeperst. Ook de waarneming van de slapende reuzensmaragdhagedis was de moeite waard!

Woensdag 21 oktober 2009
Veel wind en dat belemmerde waarschijnlijk de waarnemingen, veel verder als de algemene soorten kwamen we niet, wel deed Jos nog een leuke ontdekking en vond twee juveniele Scheltopusiks (Pseudopus apodus).

Donderdag 22 oktober 2009
Op de laatste volle dag zijn we nog even terug gereden naar de plek waar Peter eerder een Ottomaanse adder (Montivipera xanthina) zag wegkruipen. Ik heb me bezig gehouden om eindelijk eens die roepende boomkikkers te zien te krijgen die we al twee keer eerder hebben kunnen horen roepen op deze plek. Na een tijdje turen in de vegetatie probeerde ik eens de karige braamstruikjes. Daar hoorde ik niks roepen maar in Nederland worden ze veelvuldig in braam gevonden. En waarrempel, inderdaad kon ik in totaal 4 boomkikkers (Hyla arborea) vinden. Verder vonden we hier nog Egeïsche meerkikkers (Pelophylax bedriagae), beekschildpadden (Mauremys rivulata), reuzensmaragdhagedissen (Lacerta trilineata), slangenoog hagedissen (Ophisops elegans), slangenoogskinkjes (Ablepharus kitaibelli) en een kaspische toornslang (Dolichophis caspius).

Op de terugweg hielden we nog een korte stop bij een zoetwaterbassin zo tegen de schemering, naast meerkikkers en beekschildpadden vond Liam in een eucalyptus struikje een kleine kameleon (Chamaeleo chamaleon) in diepe slaap, dit was heel toepasselijk onze laatste herpetologische waarneming van Samos.

We konden terug kijken op een succesvolle week, ondanks de lage dichtheden toch bijna alle soorten van het eiland gevonden. Ik heb er enorm van genoten! Bedankt aan alle deelnemers voor de gezelligheid en de mooie waarnemingen!

Soorten
Gewone pad (Bufo bufo)
Groene pad (Bufo viridis)
Boomkikker (Hyla arborea)
Egeïsche meerkikker (Pelophylax bedriagae)
Kaspische beekschildpad (Mauremys rivulata)
Moorse landschildpad (Testudo graeca)
Turkse huisgekko (Hemidactylus turcicus)
Scheltopusik (Ophisaurus apodus thracius)
Gewone kameleon (Chamaeleo chamaeleon)
Slangenooghagedis (Ophisops elegans macrodactylus)
Anatolische muurhagedis (Anatololacerta anatolica aegea)
Reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata cariensis)
Johannisskink (Ablepharis kitaibelli)
Gouden skink (Trachylepis aurata)
Hardoen (Laudakia stellio daani)
Zandboa (Eryx jaculus)
Luipaardslang (Zamenis situla) DOR
Katslang (Telescopus fallax)
Slanke toornslang (Platyceps najadum dahli)
Kaspische toornslang (Dolichophis caspius)
Muntslang (Hemmorrhois nummifer)
Maskerdwergslang (Eirenis modestus)
Ringslang (Natrix natrix persa)
Ottomaanse adder (Montivipera xanthina)