Een reisje naar de Peloponnesos in het voorjaar van 2007 was één van de eerste reizen waarbij ik buiten Europa gericht op zoek ging naar reptielen en amfibieën. Hoewel ik toen een hoop leuke soorten heb kunnen vinden wilde ik al snel terug naar dit prachtige gebied om een aantal soorten te zien die ik toen niet heb gezien maar met name om mijn absolute favorieten onder de Europese herpetofauna terug te zien: de Afrikaanse kameleons.

Ieder jaar probeerde ik weer terug te gaan maar nooit kon ik mensen vinden die dezelfde plannen deelden of die het geld voor dit reisje hadden. Dit jaar was gelukkig anders en de ene na de andere aanmelding kwam binnen. Het uiteindelijke team bestond uit 7 personen uit Nederland, België en Duitsland. Het weer wat we hadden was helaas verre van ideaal, de weken hiervoor is er maar erg weinig regen gevallen en ook tijdens ons verblijf hadden we maar één noemenswaardige bui gehad. Dit heeft er zeer waarschijnlijk wel voor gezorgd dat we met de slangen minder veel geluk hadden.

20 oktober 2012
Ik vloog samen met Gertjan, Ronald en Kenny vanaf Schiphol. We hadden een vroege vlucht die uiteindelijk niet zo vroeg bleek te zijn. We hadden veel vertraging door een kapot raam in het vliegtuig, dit was een tegenslag. Niet alleen hadden we nog wat langer kunnen slapen, ook onze planning voor die dag werd in de war geschopt en we moesten meteen al een aantal zoekstops cancellen. Uiteindelijk kwamen we aan in Athene waar we al snel Jürgen tegenkwamen, de huurauto ophaalden en op pad gingen. De eerste zoekstop was een flink stuk rijden en bevond zich in de Korinthische hooglanden. De put die we zochten vonden we snel maar bevatte helaas niet de neotene alpenwatersalamanders (Ichthyosaura alpestris veluchiensis) waar we op hoopten, die zaten gewoon op het land. Ook vonden we hier nog muurhagedis (Podarcis muralis), groene pad (Bufo viridis), meerkikker (Pelophylax ridibundus), een dode zandadder (Vipera ammodytes) en gladde slang (Coronella austriaca). 's Avonds troffen we een Griekse beekkikker (Rana graeca) aan op de weg.

Toen begon een lange rit richting het uiterste noordwesten van het Peloponnesos schiereiland. Op de weg vonden we naast veel groene padden ook enkele slangen dood op de weg. Na het zoeken van een plek om te slapen en een warme avondmaaltijd gingen we de moerassen in op zoek naar een aantal erg interessante soorten. Al snel zagen we enkele meerkikkers maar overwegend Griekse poelkikkers (Pelophylax epeiroticus).

Iets verder landinwaarts deed Jürgen een hele leuke ontdekking, een juveniele Syrische knoflookpad (Pelobates syriacus). In deze tijd van het jaar deze soort vinden hadden we zeker niet verwacht maar dit deed de hoop groeien en we zochten verder. In totaal vonden we nog een volwassen mannetje en een drietal ontzettend grote, dikke vrouwtjes. Prachtig! Ook hoorden we vanuit de zoutpannen flamingo's (Phoenicopterus roseus) roepen en vanuit de bossen bosuilen (Strix aluco). Ook een egeltje (Erinaceus concolor) was erg waarschijnlijk op zoek naar amfibieën. Half 3 kropen we uiteindelijk ons bed in.

21 oktober 2012
Bij het ontbijt ontmoetten we ook Peter en Birgit Oefinger die al lagen te slapen toen wij de voorgaande nacht aankwamen. Met een compleet team zochten we de omgeving af waarbij we veel soorten zagen maar bijna allemaal in lage dichtheden. We zagen hier klokschildpad (Testudo marginata), Griekse landschildpad (Testudo hermanni), Europese moerasschildpad (Emys orbicularis), dobbelsteenslang (Natrix tessellata), balkantoornslang (Hierophis gemonensis), slanke toornslang (Platyceps najadum), scheltopusik (Pseudopus apodus), Taurische hagedis (Podarcis tauricus), slangenoogskink (Ablepharus kitaibelii) en veel toffe vogels waaronder veel flamingo's en zwarte ibis (Plegadis falcinellus).

Daarna reden we door naar de volgende plek. Een mooi meer met warmwaterbronnen waar we naast het gebruikelijke herpen ook zijn wezen zwemmen. Hier zagen we Europese moerasschildpad, Balkanbeekschildpad (Mauremys rivulata), springkikker (Rana dalmatina), Griekse poelkikker, dobbelsteenslang, een dode Peloponnesoshazelworm, slangenoogskink, reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata). Europese tjitjak (Hemidactylus turcicus) en hoorden we boomkikkers (Hyla arborea) roepen.

De eindbestemming van vandaag was een plek waar we twee nachten zouden slapen, met name omdat de kameleons in dit gebied leven en dat was toch mijn hoofddoel voor deze trip. We deden een klein zoekstopje op een helling meet veel losse stenen en vonden meteen groene padden, een oostelijke hagedisslang (Malpolon insignitus) en pootloze skinks (Ophiomorus punctatissimus).

Na een slaapplek geregeld te hebben en een heerlijke avondmaaltijd te hebben genuttigd werd het tijd om Afrikaanse kameleons (Chamaeleo africanus) te gaan zoeken. Deze soort komt in heel Europa maar op één enkele plek voor en dat gebied is alles behalve groot. Een strook land van 4 km lang en 300 m breed vormt het enige habitat van deze soort in Europa. Vermoedelijk is de soort hier al tijdens de Romeinse bewoning van het gebied geïntroduceerd. Tegenwoordig wordt de soort met uitsterven bedreigd, er zijn bouwplannen, zwerfkatten en zwerfhonden eisen hun tol en als grootste gevaar is er de mens zelf. Ieder jaar wordt weer een groot deel van de populatie weggevangen door onbedachtzame, natuurhatende mensen. Ook (herpetofauna-)toeristen die rondlopen en daarbij nesten kapot trappen zijn een enorm groot gevaar. Met dit in ons achterhoofd hebben we alleen op de paden en wegen gewandeld om niks stuk te maken.

Al snel nadat we daar waren aangekomen zag ik de eerste zitten langs de weg.

Ook zagen we deze avond gewone pad (Bufo bufo), Europese tjitjaks en een juveniele luipaardslang (Zamenis situla) die midden in de nacht de weg over stak.

22 oktober 2012

In de vroege ochtend bezochten we een watervalletje verstopt in het droge landschap, een mooie plek maar helaas niet de hoeveelheden slangen waar we op hoopten. We zagen hier alleen juveniele oostelijke hagedisslangen, Peloponnesoskielhagedissen (Algyroides moreoticus), Peloponnesoshagedissen (Podarcis peloponnesiacus), reuzensmaragdhagedissen, Griekse beekkikkers en meerkikkers.

Toen door naar een gekende plek voor zandadders. het duurde even maar Jürgen vond uiteindelijk een juveniele zandadder (Vipera ammodytes) onder een steen. Ook zagen we hier klokschildpadden, slangenoogskinks, reuzensmaragdhagedis en Peloponnesoskielhagedis.

Terwijl de rest van de groep hun geluk beproefden bij een andere gekende plek voor zandadder om adulte dieren te vinden besloten Peter, Birgit en ik weer naar de kameleonplek te gaan waar we na lang zoeken geluk hadden en een prachtig adult dier konden fotograferen bij daglicht. Dit vrouwtje wat reeds eieren heeft gelegd hebben we snel weer met rust gelaten, kameleons zijn enorm stress gevoelig.

Wat een fantastisch mooie dieren zijn het toch en puur genieten om dit in het wild te mogen observeren. Ook zagen we nog Griekse landschildpadden, Europese moerasschildpad, slangenoogskinks en in nabij gelegen moerassen waren flamingo's aan het foerageren terwijl een visarend (Pandion haliaetus) boven mijn hoofd cirkelde.

Na weer een heerlijke avondmaaltijd in hetzelfde restaurant gingen we naar een plekje waar sinds kort muurgekko's (Tarentola mauritanica) leven. Geen zeldzame soort maar wel een soort die op de Peloponnesos maar op een tweetal locaties gevonden kan worden. Al snel zagen we er veel zitten op de muren van betonnen huisjes waaronder enkele erg grote individuen.

Iedereen was erg moe en wilde graag slapen, waaronder ik zelf. Ik kon alleen de verleiding niet weerstaan en besloot dan maar in mijn eentje nog het kameleongebied te bezoeken. Dat was een keuze waar ik geen spijt van kreeg want het was een magische avond. Op zoek naar kameleons, vallende sterren boven mijn hoofd, onweer op zee en een nieuwsgierige steenmarter (Martes foina) maakten het feest compleet.

Hierna deden we wat zoekstops op plekken waar andere mensen bijzonder succesvol waren geweest zoals bijvoorbeeld een welbekend klooster maar waar wij enkel Peloponnesoshazelworm (Anguis cephallonica) en pootloze skinks konden vinden.

24 oktober 2012

De dag begon vol goede moed. In de olijfboomgaard waar we heen gingen zijn al vele mensen voor ons geweest en iedereen heeft hier zandboa kunnen zien naast een hele reeks andere soorten. Wij waren ogenschijnlijk minder gelukkig want behalve wat algemenere soorten zoals Peloponnesoshagedis, naaktvingergekko (Mediodactylus kotschyi), Europese tjitjak, scheltopusik, pootloze skink, klokschildpad en een dode luipaardslang was het hier niet veel. Een boomgaard iets hogerop had grotendeels dezelfde soorten plus slangenoogskink, balkantoornslang, oostelijke hagedisslang en Griekse rotshagedis.

Net buiten het dorpje Kastania vonden we een leuk hotel waar we ook lekker konden eten en zijn we na een paar biertjes eens op tijd naar bed gegaan.

Ook een tweede zoekstop was weer ontzettend leuk, in dit rivierdal renden overal hagedissen rond en ook hier weer veel verschillende soorten waaronder muurhagedis, Peloponnesoshagedis, Taurische hagedis, Egeïsche muurhagedis (Podarcis erhardii livadiacus), reuzensmaragdhagedis, Peloponnesoskielhagedis, slangenoogskink, Balkantoornslang en Griekse beekkikker.

Fantastische dag en een waar genot om die enorme diversiteit in hagedissen te zien in dit deel van Griekenland. Na wederom een heerlijke maaltijd en een paar biertjes vielen we tevreden in slaap na deze "hagedissendag".

In het groezelige Kato Almiri vonden we een plek om te slapen voor 12 euro per persoon, een heerlijke Gyros tent en dronken we nog wat biertjes aan het strand. terwijl de rest ging slapen zijn Ronald en ik nog even wezen zwemmen om daarna in slaap te vallen. 

28 oktober 2012

Een ritje naar Athene en op naar huis na deze fantastische reis waarbij we van de 45 soorten die op de Peloponnesos er 40 hebben kunnen vinden ondanks de weersomstandigheden en het slechte seizoen.

Soorten
Vuursalamander (Salamandra salamandra ssp. werneri)
Alpenwatersalamander (Ichthyosaura alpestris ssp. veluchiensis)
Gewone pad (Bufo bufo)
Groene pad (Bufo viridis)
Syrische knoflookpad (Pelobates syriacus)
Meerkikker (Pelophylax ridibundus)
Griekse poelkikker (Pelophylax epeiroticus)
Griekse beekkikker (Rana graeca)
Springkikker (Rana dalmatina)
Boomkikker (Hyla arborea)
Griekse landschildpad (Testudo hermanni)
Klokschildpad (Testudo marginata incl. ssp. weissingeri)
Europese moerasschildpad (Emys orbicularis)
Balkanbeekschildpad (Mauremys rivulata)
Afrikaanse kameleon (Chamaeleo africanus)
Europese tjitjak (Hemidactylus turcicus)
Naaktvingergekko (Mediodactylus kotschyi)
Muurgekko (Tarentola mauritanica)
Peloponnesoskielhagedis (Algyroides moreoticus)
Reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata)
Griekse rotshagedis (Hellenolacerta graeca)
Egeïsche muurhagedis (Podarcis erhardii ssp. livadiacus)
Muurhagedis (Podarcis muralis)
Taurische hagedis (Podarcis tauricus)
Peloponnesoshagedis (Podarcis peloponnesiacus)
Slangenoogskink (Ablepharus kitaibelii)
Parelskink (Chalcides ocellatus)
Pootloze skink (Ophiomorus punctatissimus)
Peloponnesoshazelworm (Anguis cephallonica)
Griekse hazelworm (Anguis graeca)
Scheltopusik (Pseudopus apodus)
Gladde slang (Coronella austriaca)
Balkantoornslang (Hierophis gemonensis)
Slanke toornslang (Platyceps najadum)
Luipaardslang (Zamenis situla)
Ringslang (Natrix natrix ssp. persa)
Dobbelsteenslang (Natrix tessellata)
Oostelijke hagedisslang (Malpolon insignitus)
Katslang (Telescopus fallax)
Zandadder (Vipera ammodytes)

Met dank aan: Matthieu Berroneau, Wouter Beukema, Geert Carette, Maarten Gilbert, Jeroen Speybroeck en Benny Trapp.